Her şey şans eseri başladı.
Brezilya’nın en büyük süpermarket zincirlerinden biri olan Sonda Supermercados’un patronu Delcir Sonda, 2000’lerin ortasında bir Pazar öğleden sonrasında arkadaşlarıyla tekne keyfi yapıyordu.
Tekne Santos Limanı yakınlarında dolaşırken Sonda, 11-12 yaşlarında bir grup erkek çocuğun bir kafes içinde Futbol oynadığını fark etti. Aralarından bir tanesi özellikle dikkat çekiydi. Sonda, tekneyi durdurup çocuğun oyununa biraz daha yakından bakmak istedi.
Geçtiğimiz günlerde New York Times’a konuşan Sonda o çocuğu, “Diğer hepsinden tamamen farklıydı” diye tarif etti ve ekledi: “Aklımda yer etti. O çocuğun bir gün benim oyuncum olacağını asla tahayyül etmemiştim.”
Yıllar geçti, ikilinin yolları yeniden kesişti. Neymar isimli o çocuk, seneler evvel Sonda’yı hayran bırakan futboluyla dünyanın geri kalanını da büyülemek üzereydi. Dünyanın en büyük takımları bu genç futbolcuyu transfer etmek için yarışıyordu. Bu futbol dehasının yeteneğine yatırım yaptığını düşünerek Neymar’a ve ailesine milyonlarca dolar ön ödeme yapan Sonda ise paranın katlanarak kendisine döneceğine inanıyordu.
EN AZ 35 MİLYON DOLAR TAZMİNAT İSTİYOR
Sonda ile Neymar ve ailesi arasındaki ilişki, bu hafta başında İspanya’da başlayan bir dava nedeniyle dünya Spor basının manşetlerinde en üst sıraya taşındı.
Sonda tarafından açılan davanın merkezinde, Neymar’ın 2013’te Barcelona’ya transfer olması yatıyor. Brezilyalı iş adamı; başta Neymar ve ebeveynleri olmak üzere, Barcelona ve Santos’un eski yöneticileri ve futbol dünyasının bazı ünlü isimleri de dahil sekiz kişiyi, kendisini milyonlarca dolar dolandırmayı amaçlayan bir tezgâh kurmakla suçluyor.
Davanın arka planına baktığımızda ise yıllık değeri 7 milyar doları bulan futbol endüstrisinin en zengin takımlarının, menajerler, aracılar ve yatırımcılar yoluyla sporcuları nasıl birer meta gibi alıp sattığını görüyoruz.
Sonda, en az 35 milyon dolar tazminat talep ediyor ve bu meblağın Neymar’ın ekonomik haklarına yaptığı yatırımın bugünkü değeri olduğunu öne sürüyor. Neymar’ın avukatları davanın İspanya makamlarının yetki alanına girmediğini savunuyor. Barcelona ise New York Times’ın yorum taleplerini reddetti.
Neymar 2017’den bu yana Paris Saint Germain’de top koşturuyor
New York Times’a yaptığı açıklamada fazlasıyla varlıklı olduğunu ve bu paraya ihtiyacı olmadığını kabul eden Sonda, Neymar’ın ya da ebeveyninin hapse girip girmemesinin veya bu davanın Brezilya’nın Dünya Kupası’ndaki performansını etkileyip etkilememesinin de kendisini ilgilendirmediğini söyledi ve ekledi: “Tek isteğim gerçeğin ortaya çıkması.”
Yarım asırdan fazla zaman önce futbol tarihinin en büyük efsanelerinden biri olan Pele sayesinde tüm dünyada tanınan Santos kulübü, 2009 yılında zor günler yaşıyordu. Kulüp yetkilileri, o sırada 17 yaşında olan Neymar’ın daha A takıma bile yükselmeden transfer olmasını hiç istemiyordu. Ancak Neymar’ı takımda tutabilmek için de çok fazla paraya ihtiyaç vardı. Diğer yandan Santos yetkilileri Neymar’ın kasaya yapacağı katkının ve bu oyuncuyu başka bir takıma satmanın getireceği kârın boyutlarının da farkındaydı.
Üstelik Neymar ailesi de ellerindeki cevheri görüyordu. Babası, Neymar’ın futbol dünyasının elitleri tarafından tanınması için her şeyi yapmış ve daha 14 yaşındayken oğlunu Real Madrid’le birlikte antrenman yapması için 1 aylığına İspanya’ya götürmüştü.
Baba Neymar oğlunun kariyerinde hep çok önemli bir rol oynadı
Neymar’ın performansından çok etkilenen Real Madrid yetkilileri, çocuğu bir doktor kontrolünden geçirmek istemişti. Basında yer alan haberlerde Real Madrid’in sözleşme hazırlığı içinde olduğu da belirtiliyordu. Ancak Santos, dönemin FIFA kurallarını gerekçe göstererek Neymar’ın geri dönmesini istedi. (Neymar ise daha sonra yapacağı açıklamada eve dönmenin kendi tercihi olduğunu söyleyecekti.)
Nihayetinde Santos ile Neymar’ın ailesi arasında bir anlaşma sağlandı. Neymar, bir süre daha Santos’ta kalacak, karşılığında ileride başka bir takıma gittiğinde ödenecek transfer ücretinin yüzde 40’ı onun olacaktı.
SONDA VE KARDEŞİ YÜZDE 40’A TALİP OLDU
Santos’un güzel haberleri bununla bitmiyordu. Eninde sonunda Neymar’ın olacak olan o yüzde 40’lık payı satın almak isteyen bir talip de vardı. Sonda ve erkek kardeşi Idi, yüzde 40’lık pay karşılığında Neymar ve ailesine 5 milyon Brezilya reali yani o günün parasıyla 2 milyon dolar teklif ediyordu.
Bugün 74 yaşında olan Sonda, anlaşmanın imzalandığı maun masayı işaret ederek, “Bir gecede zengin oldular” diye konuştu.
Doğrusunu söylemek gerekirse, Sonda kardeşlerin Neymar’la yaptığı bu anlaşma Brezilya futbolu için görülmemiş şey değildi. O dönemde sürekli ekonomik krizler yaşayan futbol kulüpleri oyuncu kaybetmemek için yaratıcı çözümler arıyordu. Zor zamanlarda devreye “empresarios” yani iş insanları giriyordu.
Kaliteli genç oyuncularını bir-iki sezon daha elde tutmak isteyen kulüpler, oyuncuların bonservis ücretlerini hisselere bölüp düzenli gelir getirmesi için çeşitli yatırımcılara satıyordu.
Elbette her futbolcu Neymar gibi doğuştan yetenekli olmadığından, bu yatırımların karşılığının gelip gelmeyeceği kesin değildi. O nedenle bonservis hisselerini çoğu zaman o takımla gönül bağı olan zenginler alıyordu.
PELE’NİN HATIRASI ETKİLİ OLDU
Sonda’nın Santos’a yatırım yapması da nostaljik bir karardı. Çocukken transistörlü radyoda Pele’nin gollerini hayranlık içinde dinleyen Sonda’nın yatırım yaptığı başka kulüpler de vardı. Asıl tuttuğu takım ise İtalyan büyükanne ve büyükbabasının göç ettiği, kendisinin çocukluğunun geçtiği ve Sando Supermercado imparatorluğunun doğduğu Rio Grande do Sul eyaletinin takımı Internacional’di.
Sonda ailesi zaten başlı başına bir başarı hikayesiydi. İlk süpermarket 1974’te açıldı. Sonda Supermarcados bugün 40 ayrı mağazada 15 bin çalışanı olan bir deve dönüştü.
Ailenin zenginliği arttıkça Sonda kardeşler gözlerini futbol yatırımlarına dikti. 2004 yılında kurdukları ve adını Delcir-Idi Sonda’nın kısaltmasından alan DIS isimli şirketle oyuncu hisseleri satın almaya başladılar.
İki kardeş için bu proje keyif aldıkları bir şeye yapılan bir yatırımdı. Hem bir hayır işi yapmış oluyorlardı hem de ara sıra da olsa kazanç elde ediyorlardı. Sonda, görüştüğü genç futbolcuların kendisine fakir bir çocuk olarak daha iyi bir hayat kurma hayaliyle yanıp tutuştuğu yılları hatırlattığını söyledi.
DIS’in toplamda kaç oyuncuya yatırım yaptığını hatırlayamayan Sonda, futbolculara düzenli olarak ekipman ve harçlık desteği verdiklerini de belirtti. Bu oyunculardan birkaçı Brezilya Milli Takımı’na yükselirken başarılı olamayanların bir kısmı da süpermarket imparatorluğunda istihdam edildi.
Neymar ise kendinden önceki çocukların hiçbiri gibi değildi.
Tam adı Neymar da Silva Santos Junior olan Neymar’ın yıldız olacağı ilk günden belliydi. İlk kez 2009’da 17 yaşındayken Santos forması giyen bu genç, sadece iki yıl içinde yıldızlığa yaklaştı.
Sonda’nın dediğine göre, Neymar’ın ailesi oğullarının değerinin DIS’in teklif ettiğinden fazla olduğunu düşünüyordu. İmzalar atılmadan önce Baba Neymar, pazarlıkları yürütmek üzere Brezilya’nın en tanınmış menajerlerinden biri olan Wagner Riberio ile anlaşmıştı. Ribero, DIS’e yüzde 40’lık hisse için Roman Abramovich dahil birçok talip olduğunu belirtmiş ve fiyatı artırmaya çalışmıştı.
2010’da çekilen bu fotoğrafta genç Neymar’ı Santos formasıyla görüyoruz
Gece yarısına kadar süren pazarlıklarda son sözü Sonda söyledi: 5 milyon realden fazlasını ödemeyecekti. Ertesi gün Neymar ve ailesi sözleşmeye imza koymak için Sonda’nın ofisindeydi.
Sonda, durumda bir tuhaflık olduğunu, Neymar, Santos’un A takımında oynamaya başladıktan aşağı yukarı bir yıl sonra fark etti.
Neymar’lar 5 milyon realle bir ev almıştı. Sık sık Sonda’yı buraya pizza yiyip bilardo oynamaya davet ediyorlardı. 2011 itibarıyla eve başka misafirler de gelip gitmeye başladı. Onlardan biri futbolda en büyük anlaşmalara aracılık etmesiyle tanınan İsrailli menajer Pini Zahavi’ydi. Sonda, Zahavi için, “Sık sık gelmeye başladı çünkü Neymar’ı İngiltere’ye götürmek istiyordu” dedi.
SONDA YATIRIMININ KARŞILIĞINI 15 MİSLİYLE ALACAKTI
Aynı dönemde Neymar’ın babası Sonda’ya elindeki yüzde 40’ı kendisine satması için baskı yapmaya başladı. Teklifi gittikçe yükseltiyordu. Sonda’nın dediğine göre, nihayet 8 milyon euro teklif eden Baba Neymar, “Sen yeterince kazandın” demişti.
Sonda için bu bir “ahlaksız teklif”ti çünkü Real Madrid’in ve diğer Avrupa takımlarının Neymar’a 70 milyon euro teklif ettiğini biliyordu. Bunun yüzde 40’ı, DIS’in kasasına neredeyse 30 milyon euro girmesi demekti. Böylece 2009’daki yatırımın karşılığı 15 misliyle alınmış olacaktı.
Santos’a gelince, onlar da Neymar’ın sözleşmesinde bazı değişiklikler yapmak ve genç futbolcunun transfer görüşmelerinde pazarlık yetkisini babasına devreden bir yetki mektubu yazmak zorunda kalmıştı.
FIFA kuralları çerçevesinde gerekli olan ancak DIS’in meşruiyetine itiraz ettiği bu mektup sayesinde Neymar’ın babası ve bir grup menajer bir anda Chelsea, Bayern Münih, Real Madrid gibi devlerin yetkilileriyle pazarlığa oturur hale geldi.
Ne var ki perde arkasında başka işler dönüyordu. Baba Neymar, Santos’un da DIS’in de yıllar sonra öğreneceği bir hamle yapmış ve Barcelona’yla çoktan anlaşmıştı.
Neymar’ın Barcelona’ya transferi o dönemde büyük ses getirmişti
GİZLİ ANLAŞMALAR YILLAR SONRA ORTAYA ÇIKTI
Anlaşma kapsamında kulüp, Neymar ailesinin kurduğu bir şirkete 10 milyon euro yatıracaktı. 2013’te Santos’la sözleşmesi bitecek olan Neymar Barcelona’yla imza attığında 30 milyon euro’luk ikinci bir ödeme yapılacaktı. Olur da Neymar fikrini değiştirirse, 40 milyon euro’nun tamamını geri ödemek zorunda kalacaktı.
DIS konuyla ilgili olarak Barcelona’ya gönderdiği mektupta, Neymar’la ilgili anlaşma söylentilerinin doğru olup olmadığını sordu. Sonda’nın dediğine göre kulüp yetkilileri böyle bir anlaşma olmadığını belirtti. New York Times’ın ulaştığı Barcelona kulübü, Sonda’nın suçlamalarıyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Hafızası güçlü okurların hatırlayacağı üzere, Barcelona Neymar’ın transferi nedeniyle daha önce de mahkemelik olmuştu. Bu hafta başlayan davada da hem Barcelona kulübü hem de kulübün eski başkanlarından Josep Maria Bartomeu ve Sandro Rosell sanıklar arasında yer alıyor. (Aynı şekilde Santos’un eski başkanı Odilio Rodrigues’e de dava açıldı.)
2013 yılı ilkbaharında Santos stratejik bir hata yaptı. En değerli varlığını yok yere kaybetme korkusuyla Neymar’ın haklarını 17,1 milyon euro (o dönemin kuruyla 22,5 milyon dolar) karşılığında Barcelona’ya satmayı kabul etti. Ancak bu madalyonun görünen yüzüydü. Aslında iki kulüp arasında yapılan gizli anlaşmalar sonucu Barcelona, Neymar için 100 milyon dolardan fazla para ödemişti. Bu gerçek Barcelona kulübü üyelerinden birinin yönetime açtığı dava ışığında ortaya çıktı.
BREZİLYA YASALARINDA SUÇ DEĞİL
Ancak Barcelona’nın Neymar ailesine yaptığı gizli ödemeler, resmi transfer ücretinin dışında tutulduğu için Sonda’nın şirketi, yüzde 40’lık hissesi karşılığında hak ettiğini öne sürdüğü meblağı alamadı. DIS’e yapılan ödeme sadece 6,8 milyon euro’ydu.
Sonda, öfke içinde, “Benim yüzde 40’ımı Barcelona’ya sattılar. Beni dolandırdılar” diye konuştu.
Neymar’ı savunan hukuk firması Baker McKenzie, davanın spesifik detaylarına dair konuşmayı reddetti. Ancak firmadan yapılan açıklamada davanın bir dayanağı bulunmadığı ve transferde adı geçen kişilerin Brezilya vatandaşı olması nedeniyle İspanya mahkemelerinin yetki alanında olmadığı ifade edildi. Açıklamada, Brezilya yasaları kapsamında özel kişiler arası yolsuzluğun suç olmadığına dikkat çekildi.
Neymar, 2016 yılında Madrid’de yapılan ön duruşmada verdiği ifadede, Sonda’yı tanımadığını söyledi. Sonda, bu sözlerin canını yaktığını belirterek birlikte yedikleri pizzaları, yaptıkları mangal partilerini ve oynadıkları bilardo maçlarını hatırlattığını belirtti.
Sonda’nın avukatlarından Paulo Nasser, bu iddiaya karşılık olarak telefonunda yer alan bir fotoğrafı gösterdi. Fotoğrafta Neymar ve babası ortalarında Idi Sonda’yla birlikte kameraya gülümsüyordu. Fotoğraf Idi Sonda’nın Guaruja kasabasında bulunan yazlık evinde çekilmişti.
Delillere giren o fotoğraf
İspanya Savcılığı’nın da taraf olduğu davada, Delcir Sonda, Neymar’dan milyonlarca dolarlık tazminat talebinde bulundu. Futbolcunun kendisi, ailesi ve davada adı geçen birçok takım yöneticisi de hapis istemiyle yargılanıyor. (İspanya Savcılığı Neymar için 2 yıl hapis ve 10 milyon euro para cezası, Rosell için 5 yıl hapis cezası, Barcelona için ise 8,4 milyon euro para cezası istedi. DIS ise Rosell ve Bartomeu için hapis cezasının yanında toplam 149 milyon euro tazminat talebinde bulundu. DIS’in avukatları daha önce yaptıkları açıklamalarda da Neymar için 5 yıl hapis cezası istediklerini belirtmişti.)
Sonda, davayı açmaktaki amacının para olmadığının altını çizerek, “Ben 74 yaşındayım ve varlıklı bir insanım. Tek istediğim şey bir yanlışı düzeltmek” diye konuştu.
Mahkeme Neymar’ın en azından açılış duruşmasına katılmasını şart koştuğundan ünlü futbolcu pazartesi günü Barselona şehrinin adliye binasında babası ve annesiyle birlikte böyle görüntülendi. Salı günkü duruşmaya da katılan ve ifade veren Neymar, Barcelona ile olan pazarlıklara dahil olmadığını belirterek, “Bu işlerle her zaman babam ilgilendi, hep de böyle olacak. Babam bana ‘Şunu imzala’ der, ben de imzalarım” diye konuştu. Neymar Barcelona’da oynamanın “çocukluk rüyası” olduğunu da sözlerine ekledi.
“NEYMAR’IN YOKLUĞUNU HİSSEDECEKLERİNİ SANMIYORUM”
Sonda, davayı açtığı günden bu yana Barcelona yetkililerinin sorunu çözmek için kendisine defalarca ulaşmaya çalıştığını hatta İspanya’dan Brezilya’ya gidip evini ziyaret ettiğini söyledi. Bu girişimleri her seferinde geri çevirdiğini de belirten Sonda, “Teklif ettikleri paraları kabul edebilirdim ama o önemli değil. Ben neler yaşandığını öğrenmek istiyorum” ifadelerini kullandı.
Duruşmaların zamanlamasının Dünya Kupası’na çok yakın olmasının da kendisinin sorumluluğunda olmadığını vurgulayan Sonda, “Adaletin ne zaman tecelli edeceğine ben karar vermiyorum” dedi ve ekledi:
“Zaten sahada Neymar’ın yokluğunu hissedeceklerini de düşünmüyorum. Mesela Pele olsaydı o zaman iş değişirdi. Ama Neymar, Pele değil.”
Bu yıl Katar’ın ev sahipliğinde gerçekleşecek olan Dünya Kupası’nın 20 Kasım’da başlayıp 18 Aralık’ta sona ermesi bekleniyor.
[Haber Kaynağı: SporArena]
